Các loại viêm cầu thận
- Viêm cầu thận cấp tính: Xuất hiện đột ngột và có thể nghiêm trọng.
- Viêm cầu thận mãn tính: Phát triển từ từ theo thời gian và có thể gây tổn thương thận lâu dài.
Triệu chứng
- Nước tiểu màu hồng hoặc màu cola (do có máu trong nước tiểu)
- Nước tiểu có bọt (do thừa protein)
- Huyết áp cao
- Sưng ở mặt, tay, chân và bụng
- Mệt mỏi
- Buồn nôn và nôn
- Chuột rút cơ
Nguyên nhân
- Nhiễm trùng: Bao gồm viêm cầu thận sau nhiễm liên cầu khuẩn, viêm nội tâm mạc do vi khuẩn và các bệnh nhiễm trùng do vi-rút như viêm gan B và C.
- Bệnh tự miễn: Như bệnh lupus và hội chứng Goodpasture.
- Các tình trạng khác: Chẳng hạn như viêm mạch và bệnh thận do tiểu đường.
Chẩn đoán
Chẩn đoán viêm cầu thận đòi hỏi một phương pháp tiếp cận toàn diện, bao gồm đánh giá lâm sàng, xét nghiệm trong phòng thí nghiệm và nghiên cứu hình ảnh.
Tiền sử bệnh và khám sức khỏe
- Bắt đầu bằng việc thu thập tiền sử bệnh chi tiết và khám sức khỏe để xác định các triệu chứng như máu hoặc protein trong nước tiểu, sưng tấy và huyết áp cao.
Phân tích nước tiểu
- Đánh giá sự hiện diện của các bất thường như protein niệu (protein dư thừa trong nước tiểu) và tiểu máu (máu trong nước tiểu).
- Thu thập nước tiểu 24 giờ để đo nồng độ protein và đánh giá chức năng thận theo thời gian.
Xét nghiệm máu
- Bao gồm xét nghiệm creatinin huyết thanh và nitơ urê máu (BUN) để đánh giá chức năng thận.
- Công thức máu toàn phần (CBC) và nồng độ bổ thể cung cấp thêm thông tin về các tình trạng tiềm ẩn.
- Các xét nghiệm kháng thể chuyên khoa để xác định các dạng viêm cầu thận tự miễn.
Nghiên cứu hình ảnh
- Siêu âm để đánh giá kích thước và cấu trúc thận.
- Chụp CT hoặc MRI cung cấp hình ảnh chi tiết về thận nếu nghi ngờ có vấn đề về cấu trúc.
Sinh thiết thận
- Loại bỏ và kiểm tra mô thận dưới kính hiển vi để chẩn đoán loại viêm cầu thận cụ thể và xác định mức độ tổn thương.
- Giúp xác định các kiểu tổn thương và viêm, hướng dẫn điều trị hiệu quả.
Các xét nghiệm huyết thanh chuyên khoa
- Được tiến hành đối với các tình trạng như lupus hoặc viêm mạch.
Điều trị
Phương pháp điều trị viêm cầu thận phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản, mức độ nghiêm trọng và loại viêm cầu thận cụ thể. Dưới đây là các lựa chọn điều trị chính:
Thuốc
- Thuốc chống viêm: Corticosteroid và các thuốc ức chế miễn dịch khác giúp giảm viêm và hoạt động của hệ miễn dịch.
- Thuốc điều trị huyết áp: Thuốc ức chế men chuyển (ACE) và ARB giúp kiểm soát huyết áp cao và giảm mất protein qua nước tiểu.
- Thuốc lợi tiểu: Giúp giảm sưng bằng cách loại bỏ lượng dịch dư thừa ra khỏi cơ thể.
- Thuốc kháng sinh: Dùng khi nhiễm trùng là nguyên nhân gây viêm cầu thận.
Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống
- Thay đổi chế độ ăn uống: Giảm lượng muối, protein và kali để kiểm soát triệu chứng và giảm gánh nặng cho thận.
- Hạn chế chất lỏng: Để ngăn ngừa tình trạng quá tải chất lỏng và sưng tấy.
Các thủ thuật và liệu pháp
- Tách huyết tương: Loại bỏ kháng thể khỏi máu, hữu ích trong một số dạng viêm cầu thận tự miễn.
- Thẩm phân: Dùng trong trường hợp tổn thương thận nghiêm trọng để lọc chất thải ra khỏi máu.
- Ghép thận: Lựa chọn cho bệnh thận giai đoạn cuối.
Theo dõi và hỗ trợ
- Theo dõi thường xuyên: Kiểm tra chức năng thận, huyết áp và xét nghiệm nước tiểu định kỳ.
- Chăm sóc hỗ trợ: Kiểm soát các triệu chứng như đau, mệt mỏi và sưng.
Xử lý các tình trạng bệnh tiềm ẩn
- Kiểm soát bệnh tiểu đường: Quản lý lượng đường trong máu rất quan trọng đối với bệnh nhân mắc bệnh thận do tiểu đường.
- Điều trị các bệnh tự miễn: Kiểm soát các tình trạng như lupus hoặc viêm mạch bằng các liệu pháp thích hợp.
Kết luận
Viêm cầu thận là một tình trạng viêm nhiễm nghiêm trọng ảnh hưởng đến các cầu thận, làm giảm khả năng lọc chất thải và chất lỏng dư thừa từ máu. Tình trạng này có thể xuất hiện đột ngột hoặc phát triển dần dần, gây ra nhiều triệu chứng và biến chứng khác nhau. Việc chẩn đoán và điều trị kịp thời, dựa trên nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh, là rất quan trọng để kiểm soát tình trạng và ngăn ngừa tổn thương thận lâu dài. Các phương pháp điều trị bao gồm sử dụng thuốc, thay đổi lối sống và chế độ ăn uống, cũng như các thủ thuật y tế và liệu pháp hỗ trợ. Việc theo dõi thường xuyên và quản lý các tình trạng bệnh tiềm ẩn cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe thận và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Nguồn tham khảo
Glomerulonephritis - Symptoms and causes - Mayo Clinic
Glomerulonephritis: Causes, Symptoms, Diagnosis & Treatment (clevelandclinic.org)
Glomerulonephritis - Symptoms, causes, and treatment | National Kidney Foundation